Archelaus' good relations with Athens are also known from inscriptions, in which the Athenians express their gratitude to Archelaus for providing them with Macedonian wood, which was so good for shipbuilding. Philip II ascended the throne in 359 B.C. A highly gifted ruler, he enhanced his prestige immeasurably by protecting the Macedonian mountain-dwellers from the incursions af barbarian tribes from the north, particularly the Paeonians and the Illyrians. Philip's state became a strongly cohesive, stable, central power. The rulers of Upper Macedonia now started sending their young princes to be brought up in the palace at Pella. The Macedonians strengthened their relations with the Epirotes, who spoke a related dialect and had a similar political system. In 357 B.C. Philip married Olympias, a member of the royal family of the Molossians, who, like the lowland Macedonians, had gained sway over the other tribes of Epirus. Within a few years, Olympias' brother Alexander was organising a campaign similar to that of Alexander the Great, though his sights were set on the West.

To the East, Philip was achieving notable successes. He used the excuse of protecting Crenides from the Thracians for military intervention in the region beyond the Strymon; he then renamed Crenides Philippi and took over the Pangaeum goldmines. He also col nised the region and annexed the area between the Strymon and the Nestus thus consolidating Macedonian presence in the heart of Thrace. Finally, having secured his election as ruler of Thessaly for life, Philip now felt

Οι καλές σχέσεις του Αρχελάου με την πόλη αυτή είναι γνωστές από επιγραφικά κείμενα, όπου οι ΑΘηναίοι εκφράζουν την ευγνωμοσύνη τους για την παροχή εκ μέρους του Αρχελάου της περίφημης για τη ναυπήγηση μακεδονικής ξυλείας. Ο Φίλιππος ο Β' ανεβαίνει στο Θρόνο το 359 π.Χ. Είναι ένας πολλαπλώς προικισμένος ηγεμόνας, ο οποίος επιτυγχάνει να αυξήσει απεριόριστα το κύρος του προσφέροντας στους ορεινούς Μακεδόνες ασφάλεια από τις επιδρομές των βαρβαρικών φύλων του Βορρά, ιδιαίτερα από τους Παίονες και τους Ιλλυριούς. Το κράτος του Φιλίππου αποκτά ισχυρή συνοχή και ακλόνητη κεντρική εξουσία. Οι ηγεμόνες της άνω Μακεδονίας στέλνουν τους νεαρούς πρίγκηπες να ανατραφούν στο ανάκτορο της Πέλλας. Οι Μακεδόνες συσφίγγουν τις σχέσεις τους με τους Ηπειρώτες οι οποίοι μιλούν συγγενική διάλεκτο και έχουν παρόμοια πολιτική οργάνωση. Το 357 π.Χ. ο Φίλιππος παντρεύεται την Ολυμπιάδα από το βασιλικό οίκο των Μολοσσών, οι οποίοι όπως οι πεδινοί Μακεδόνες, είχαν επικρατήσει ανάμεσα στα άλλα ηπειρωτικά φύλα. Ο αδελφός της Ολυμπιάδας Αλέξανδρος οργανώνει λίγα χρόνια αργότερα μία εκστρατεία ανάλογη με εκείνη του Μεγάλου Αλεξάνδρου, με κατεύθυνση όμως προς τη Δύση.

Στα ανατολικά ο Φίλιππος σημειώνει εξαιρετικές επιτυχίες. Με πρόσχημα την προστασία των Κρηνίδων από τους Θράκες επεμβαίνει στρατιωτικά στο χώρο πέρα από το Στρυμόνα, μετονομάζει τις Κρηνίδες σε Φιλίππους και παίρνει στα χέρια του τον έλεγχο των χρυσοφόρων μεταλλείων του Παγγαίου. Παράλληλα εποικίζει την περιοχή και προσθέτει στο κράτος της Μακεδονίας το τμήμα από το Στρυμόνα ως τον ποταμό Νέστο, εδραιώνοντας τη μακεδονική παρουσία στην καρδιά της Θράκης. Εξασφαλίζοντας τέλος ο Φίλιππος την εκλογή του ως ισοβίου άρχοντος της Θεσσαλίας αισθάνεται αρκετά