and he was then compelled to restrict his kingdom to its traditional borders between the Peneus and the Nestus. In 167 B.C., after the Romans had prevailed once and for all, Macedonia was divided into four autonomous parts; and in 148 B.C. it became a province of the Roman Empire.

The Antigonid period has bequeathed us numerous artistic and architectural monuments, including the final construction phase of the palace at Pella and most of the Macedonian royal tombs. In King Perseus' reign (179-168 A.C.), Dion was a city full of statues of gods and Macedonian kings and public buildings. One typical Upper Macedonian settlement from this period has been uncovered by excavations at Petres between Edessa and Florina. The turbulence of the first century a.c., when Macedonia did not remain aloof from the Romans' civil conflict (Battle of Philippi, 44 B.C.), was followed by decades of peace and prosperity. Meanwhile, Thessaloniki, the city which Cassander had built, became the new centre, the capital of Macedonia. It boasted the laraest harbour in the whole reaion and stood on the spot where the great road from the north met the main east-west artery. Many foreign merchants lived temporarily or permanently in this rich commercial centre. With its public buildings, copies of classical works, portraits of philosophers, and sarcophagi decorated with mythological representations, Thessaloniki presented the image of a major urban centre of the Roman period, strongly flavoured with the Hellenic tradition. Galerius, the ruler of one of the two parts of the Eastern Roman Empire,

Ο Φίλιππος υποχρεώνεται να περιοριστεί στα παραδοσιακά όρια του κράτους του από τον Πηνειό ως το Νέστο. Το 167 π.Χ. μετά την οριστική επικράτηση των Ρωμαίων η Μακεδονία χωρίζεται σε τέσσερα αυτόνομα τμήματα (μερίδες), ενώ το 148 π.Χ. γίνεται μία από τις επαρχίες του ρωμαϊκού κράτους.

Η περίοδος των Αντιγονιδών έχει να επιδείξει πληθώρα μνημείων τέχνης και αρχιτεκτονικής. Σ' αυτήν ανήκει η τελευταία φάση των ανακτόρων της Πέλλας και οι περισσότεροι από τους τάφους βασιλικού τύπου, τους μακεδονικούς. Το Δίον στα χρόνια του Περσέα (179-168 π.Χ.) είναι μία πόλη γεμάτη αγάλματα Θεών, ανδριάντες Μακεδόνων βασιλέων και δημόσια κτίρια. Ένας χαρακτηριστικός οικισμός της εποχής αυτής στην άνω Μακεδονία αποκαλύπτεται στις ανασκαφές στις Πέτρες ανάμεσα στην Έδεσσα και στη Φλώρινα. Μετά την αναστατωμένη περίοδο του 1 ου αι. π.Χ. κατά την οποία η Μακεδονία δεν μένει αμέτοχη στον εμφύλιο ανταγωνισμό των Ρωμαίων (μάχη Φιλίππων 44 π.Χ.), επικρατούν συναπτές δεκαετίες ειρήνης και ευημερίας. Η Θεσσαλονίκη, η πόλη που είχε χτίσει ο Κάσσανδρος, γίνεται στο μεταξύ το νέο κέντρο, η πρωτεύουσα της Μακεδονίας. Διαθέτει το μεγαλύτερο λιμάνι στη μείζονα περιοχή και βρίσκεται στο σημείο όπου ο δρόμος που έρχεται από το βορρά συναντά την κεντρική οδική αρτηρία του άξονα ανατολής-δύσης. Πολλοί ξένοι έμποροι παρεπιδημούν προσωρινά ή μονιμότερα στο πλούσιο αυτό εμπορικό κέντρο. Η Θεσσαλονίκη με τα δημόσια κτίριά της, τα αντίγραφα των κλασικών έργων, τις εικόνες των φιλοσόφων, τις σαρκοφάγους με τις μυθολογικές παραστάσεις έδινε την εικόνα ενός μεγάλου αστικού κέντρου των ρωμαϊκών χρόνων με έντονο το χαρακτήρα της ελληνικής παράδοσης. Ο Γαλέριος, ο αυτοκράτορας του ενός από τα δύο τμήματα του ανατολικού ρωμαϊκού κράτους