Η Ιστορική Ταυτότητα της Θεσσαλονίκης


Πρωτεύουσα του νομού με 1.000.000 κατοίκους, απέχει 520 χλμ. από την Αθήνα. Το 316 π.Χ. ο Κάσσανδρος ίδρυσε τη Θεσσαλονίκη στη θέση της παλαιότερης πόλης, της Θέρμης.

Οι πληροφορίες για τη Θεσσαλονίκη είναι αποσπασματικές. Η πόλη πήρε το όνομά της από την αδελφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου , Θεσσαλονίκη που ήταν σύζυγος του Κάσσανδρου.

Το 168π.Χ, μετά την ήττα του Περσέα στην Πύδνα, η Θεσσαλονίκη γίνεται πρωτεύουσα μιας από τις τέσσερις μερίδες της Μακεδονίας και το 130π.Χ., με την κατασκευή της Εγνατίας οδού η πόλη συνδέεται με όλο τον τότε γνωστό κόσμο. Το 42 π.Χ., μετά τη μάχη των Φιλλίπων, η Θεσσαλονίκη ανακηρύσσεται πόλη ελεύθερη με δημοκρατική διοίκηση, δικούς της άρχοντες (πολιτάρχες), σύγκλητο και ταμία. Νέα περίοδος ακμής αρχίζει. Οι κάτοικοι τιμούν τον ελευθερωτή τους Αύγουστο και του αφιερώνουν ναό μάλλον στην περιοχή κοντά στην οδό Στρατηγού Δουμπιώτη.

Στις αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ. η Θεσσαλονίκη γίνεται έδρα του καίσαρα Γαλέριου, ενός από τους τετράρχες που εγκαθίσταται στην πόλη. Το 323 φτάνει στη Θεσσαλονίκη ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος για να κατευθύνει τον πόλεμο εναντίον του Λικίνιου. Κατασκευάζει στόλο και ένα τετράγωνο λιμάνι στο δυτικό τμήμα της πόλης, στη θέση της συνοικίας "Λαδάδικα". Χτίζει επίσης το ΝΔ τείχος. Το 379 έρχεται στη Θεσσαλονίκη ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος και το 380 η πόλη ορίζεται διοικητικό κέντρο της Μακεδονίας. Αυτά τα χρόνια κατασκευάστηκε και η βυζαντινή οχύρωση. 'Αλλη άποψη ερευνητών τοποθετεί την κατασκευή των τειχών στον 5ο αιώνα μ.Χ.

Ο 5ος αιώνας είναι περίοδος ακμής. Σημαντική είναι η εμπορική κίνηση στα Παλαιοχριστιανικά χρόνια. Από αυτή περνούσαν ή κατέληγαν σ' αυτή όλοι οι εμπορικοί δρόμοι, ενώ το λιμάνι εξυπηρετούσε πολύ τη διεξαγωγή εμπορίου. Τα μνημεία του 5ου αιώνα φανερώνουν ότι η Θεσσαλονίκη υπήρξε καλλιτεχνικό κέντρο με εργαστήρια γλυπτικής και ψηφιδωτών.
Στον 6ο και 7ο αιώνα η Θεσσαλονίκη δέχεται συνεχείς επιδρομές Αβάρων και σλαβικών φυλών της ενδοχώρας, ενώ το 620 μεγάλος σεισμός καταστρέφει την πόλη και συντελεί αποφασιστικά στην πολεοδομική της μεταμόρφωση.

Το 688 ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός επισκέπτεται τη Θεσσαλονίκη ολοκληρώνοντας μια πετυχημένη εκστρατεία εναντίον των Σλάβων.

Δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία για τον 8ο και 9ο αιώνα. Σημαντικό γεγονός είναι το νέο κράτος που ιδρύουν οι Βούλγαροι στα νότια Βαλκάνια. Το βυζαντινό κράτος στρέφει το ενδιαφέρον του στην περιοχή και αποκαθιστά τον πολιτικό έλεγχο. Τότε η Θεσσαλονίκη αποκτά ένα ανακαινισμένο μητροπολιτικό ίδρυμα: η Αγία Σοφία ανακαινίζεται και διακοσμείται με ψηφιδωτά.

Στο 10ο και αρχές του 11ου αιώνα η πόλη συνεχίζει να είναι εκτεθειμένη στις βουλγαρικές επιδρομές. Η ενδοχώρα της έχει καταληφθεί, ενώ τα αυτοκρατορικά στρατεύματα βρίσκονται σε άλλες περιοχές. Τότε ο αυτοκράτορας Βασίλειος Β΄ κατορθώνει να αντιμετωπίσει και να νικήσει τους αντιπάλους. Μετά το 1019 επικρατεί ειρήνη και σχετική ευημερία στην πόλη.
Ο 12ος αιώνας παρουσιάζεται ως μια ακόμη περίοδος ταραχών, χωρίς όμως να επηρεάσει τη ζωή της πόλης, όπου παρατηρείται πολιτιστική ανάπτυξη και αυτοτέλεια σε σχέση με την πρωτεύουσα. Την ανάπτυξη της πόλης διακόπτουν η πολιορκία, οι καταστροφές των Νορμανδών το 1185 και η σύντομη λατινική κυριαρχία της περιοχής. Αμέσως μετά η Θεσσαλονίκη έχει να αντιμετωπίσει ξανά τους Βούλγαρους.

Στον 13ο αιώνα η Θεσσαλονίκη είναι το μεγάλο εμπορικό κέντρο. Η επαφή με τη Δύση, το εμπόριο και η αναπτυσσόμενη βιοτεχνία δημιουργούν τις συνθήκες για την ανάπτυξη μιας μεσαίας τάξης και συγχρόνως οδηγούν την πόλη σε ανεξαρτησία από την Κωνσταντινούπολη. Τα τελευταία χρόνια του 13ου και 14ου αι. παρουσιάζουν πολιτισμικά μεγάλη αντίθεση με την πολιτική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από αναρχία.

Υστερα από αναταραχές και συμπλοκές αντίπαλων δυνάμεων η πόλη παραδίνεται στους Βενετούς το 1423 με συμφωνία που εξασφάλιζε τα προνόμια των κατοίκων της. Το πιεστικό καθεστώς, όμως, της Βενετίας οδήγησε στην οριστική κατάληψη της πόλης από τους Τούρκους το 1430. Ακολούθησαν λεηλασία, φυγή των κατοίκων και μετατροπή των περισσότερων εκκλησιών σε τζαμιά, με αποτέλεσμα το μαρασμό της πόλης. Το γεγονός αυτό ανησυχεί τις αρχές, οι οποίες παραχωρούν προνόμια (απαλλαγή από φόρους) που προσελκύουν κάποιους χριστιανούς. Συγχρόνως από τον 15o αι. Εβραίοι, διωγμένοι από διάφορες Ευρωπαϊκές χώρες, αρχίζουν να εγκαθίστανται στην πόλη. Η εβραϊκή αυτή κοινότητα θα γίνει το 16ο αι. ο φορέας της οικονομικής και πολιτιστικής ανάπτυξης της πόλης. Η εικόνα της πόλης αλλάζει το 18ο αιώνα, όταν μέρος χριστιανών Μακεδόνων στρέφεται στο εμπόριο και τη βιοτεχνία και συνεπώς αστικοποιείται. Η Θεσσαλονίκη απελευθερώθηκε στις 26 Οκτωβρίου 1912, την ημέρα της γιορτής του πολιούχου της Αγίου Δημητρίου.

Σήμερα η θεσσαλονίκη είναι το δεύτερο μεγάλο αστικό κέντρο της χώρας και ίσως το μεγαλύτερο της νότιας Βαλκανικής. Αποτελεί το βιομηχανικό- εμπορικό - πολιτιστικό - πνευματικό και διοικητικό κέντρο της Βόρειας Ελλάδας, με έδρα υπουργείου, πανεπιστημίου, ανώτατων και ανώτερων εκπαιδευτικών σχολών, πνευματικών και πολιτιστικών φορέων. Συγκοινωνιακός κόμβος, "πύλη" για την Ανατολική Μακεδονία, την Τουρκία και τις βαλκανικές χώρες, με πολλές αεροπορικές πτήσεις και σιδηροδρομικά δρομολόγια προς κάθε κατεύθυνση...


Ασκηση:

Διαβάστε το κείμενο προσεκτικά και προσπαθήστε να βρείτε πότε συνέβησαν τα παρακάτω.
Πατώντας αυτό το βελάκι θα βρεθείτε στο κείμενο, στο σημείο που σας ενδιαφέρει!!!

1. Η Θεσσαλονίκη καταστρέφεται από μεγάλο σεισμό
2. Παράδοση της πόλης στους Βενετούς
3. Εβραίοι, διωγμένοι από την Ευρώπη, καταφθάνουν στη Θεσ/νίκη για να εγκατασταθούν
4. Η Θεσσαλονίκη ιδρύεται από τον Κάσσανδρο
5. Η Θεσσαλονίκη γίνεται έδρα του καίσαρα Γαλέριου
6. Η Θεσσαλονίκη ορίζεται από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο διοικητικό κέντρο της Μακεδονίας
7. Κατασκευάζεται η Εγνατία Οδός
8. Επιδρομές Αβάρων και σλαβικών φυλών
9. Απελευθέρωση της Θεσ/νίκης, την ημέρα της γιορτής του πολιούχου της Αγίου Δημητρίου
10. Επιδρομές Βουλγάρων στη Θεσσαλονίκη
11. Κατάληψη της πόλης από τους Τούρκους
12. Η Θεσσαλονίκη πρωτεύουσα μιας μερίδας της Μακεδονίας
13. Η Θεσσαλονίκη ανακηρύσσεται ελεύθερη πόλη
14. Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη
Πατήστε εδώ για να δείτε τις σωστές απαντήσεις

'Ασκηση 2η
'Ασκηση 3η
θυμάστε...;

Επιστροφή στα περιεχόμενα