β) Ο δυνατός βαρδάρης που αργότερα γύρισε σε νοτιά, η λειψυδρία,η έλλειψη συγχρόνων πυροσβεστικών μέσων και η ίδια η φυσιογνωμία της πόλης, με τους στενούς δρόμους, τα ξύλινα σπίτια και τις ελάχιστες πλατείες και ακάλυπτους χώρους, έπαιξαν το ρόλο τους στην εξάπλωση της συμφοράς.

γ) Οι φλόγες δεν έκαναν διάκριση ανάμεσα στο καλύβι του φτωχού και στο ανάκτορο του πλούσιου, στο καφέ-σαντάν και στη συναγωγή, στο τζαμί και στην εκκλησία".

δ) Στις 18 και 19 Αυγούστου 1917, μια ασύληπτη σε καταστροφικότητα πυρκαγιά ερημώνει 1 εκατ. τετραγωνικά μέτρα δομημένης έκτασης στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.

ε) Όταν, ύστερα από 33 ώρες, και γύρω στα μεσάνυχτα της 19 Αυγούστου, έπεσε η αυλαία της τραγωδίας, η περιοχή από την οδό Αγίου Δημητρίου μέχρι την παραλία και από το Βαρδάρι ως την Αγία Σοφία φάνταζε σαν να ξεπήδησε μέσα από τις σελίδες της Αποκάλυψης!

στ) Μια σύγχρονη Βαβέλ, όπου οι Ελληνες Εβραίοι, Τούρκοι κάτοικοί της συμφύρονταν με τις μητροπολιτικές και αποικιακές στρατιές της Αντάντ, κοσμοπολιτική, γοητευτική, αισθαντική, είχε μεταβληθεί σε σωρούς στάχτης! "

ζ) Ηταν απομεσήμερο Σαββάτου και οι φλόγες, που ξεκίνησαν από μια καλύβα της οδού Ολυμπιάδος, προχώρησαν με εκπληκτική ταχύτητα αφανίζοντας ό,τι έβρισκαν στο πέρασμά τους.

η) Καταστρέφονται 9.500 σπίτια και μένουν άστεγοι 53.737 Ισραηλίτες, 10.334 Χριστιανοί και 11.367 Μουσουλμάνοι.

"Από την πυρκαγιά του 1917 στο ολοκαύτωμα του 1943"
Αλμπέρτος Ναρ

Επιστροφή στην ιστορική ταυτότητα της Θεσσαλονίκης